سهم ایران از بازار ۵۰۰ میلیارد دلاری کاربرد پرتو‌ها کمتر از یک درصد است

به گزارش مجله خبری نگار، شیرمردی معاون سازمان و مدیرعامل شرکت توسعه کاربرد پرتو‌ها روز سه‌شنبه در حاشیه همایش کاربرد پرتو‌ها که در سازمان انرژی اتمی برگزار شد، در جمع خبرنگاران گفت: در سال گذشته ۱۲۱ میلیون تن تولید محصولات زراعی، باغی، شیلات و پروتئینی داشته است و به عنوان یکی از حلقه‌های زنجیره تامین بحث کاربرد پرتو‌ها می‌تواند ورود پیدا کند. امروز متاسفانه با استفاده از مواد شیمیایی برای نگهداری مواد غذایی و افزایش انبارمانی در بخش‌های عمده‌ای بیماری‌زایی می‌کنیم و به جامعه آسیب وارد می‌کنیم. در حالی که از کاربرد پرتو‌ها می‌توانیم استفاده کنیم و عملا غذا‌ها را استریل کنیم بدون اینکه از مواد شیمیایی به عنوان آفت‌کش استفاده شود.

وی ادامه داد: در دوره جدید در بحث توسعه سامانه‌های پرتودهی چند کار بزرگ داریم. یکی از آن‌ها این است که کشور را به مناطق مختلف بر اساس معیار‌های گوناگون از جمله صادرات محصولات غذایی و تولید آن تقسیم کردیم که بتوانیم حوزه توسعه کاربرد پرتو‌ها را هدفمند کنیم و در گام بعد به سمت تامین مواد غذایی پرتودهی شده برای کشور‌های همسایه برویم.

شیرمردی گفت: استفاده از سامانه‌های پرتابل از دیگر اقدامات ماست. می‌توانیم برای شرکت‌های صادرکننده و تولید کننده‌های مواد غدایی بر روی خط تولید آن‌ها سامانه‌های پرتابل پرتودهی نصب کنیم. حوزه هسته‌ای شاید هزینه اولیه سرمایه گذاری آن زیاد باشد، اما در بلند مدت برای کشور ارزآوری دارد و سلامت غذا را تامین می‌کند، هم چنین به لحاظ تکنولوژی می‌تواند یک قلب تحقیقاتی خوب برای آن مجموعه باشد. در حوزه پرتودهی، سامانه‌های پرتودهی و کاربرد پرتو‌ها یک بازار ۵۰۰ میلیارد دلاری در دنیا دارد که در ایران کمتر از یک درصد از سهم جمعیتی مان از این بازار استفاده می‌کنیم و باید به این سمت حرکت کنیم که حداقل یک درصد از این بازار را داشته باشیم.

وی ادامه داد: استفاده از پرتو‌های غیر یون ساز و پلاسمای سرد به جای استفاده از پرتو‌های گاما و الکترون است که به لحاظ هزینه مقرون به صرفه است و سرعت نصبش بیشتر است.

شیرمردی درباره مرجوع شدن محصولات کشاورزی ایران از کشور‌هایی که به آن‌ها صادرات می‌شده به خاطر بی کیفیت بودن یا ضعف در نگهداری و بسته‌بندی و تاثیر کاربرد پرتو‌ها در رفع این مشکل در کشور گفت: در حوزه کاربرد پرتو‌ها این طور نیست که صرفا به محصول نهایی نگاه شود بلکه از تولید بذر‌های هیبریدی و بذر‌هایی که به تولید محصول با کیفیت و مقاومت بالا منجر می‌شود، یعنی در کاربرد پرتو‌ها صرفا به انتهای زنجیره غذایی نگاه نمی‌شود. با توجه به محدودیتی که NGO‌ها و سازمان‌های بهداشت جهانی اعمال کردند که حتما به جای استفاده از مواد شیمیایی و مواد سمی برای استریل کردن و کاهش بار میکروبی باید به سمت پرتودهی حرکت کنیم یعنی در این رابطه الزام بین المللی داریم.

معاون سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این که چه محصولاتی الان در کشور ۹۰ درصد از هرم مواد غذایی انسان می‌تواند توسط پرتو فرآوری شود هم برای کاهش بار میکروبی و هم برای دیر رسیدن میوه. متاسفانه حدود ۳۰ درصد از محصولات کشاورزی و غذایی مان ضایعات می‌شود و می‌توانیم این مساله را حل کنیم. ما در برخی از میوه‌ها مثل موز و انبه در قالب تحقیقاتی ورود پیدا کردیم. در بحث کاهش آفات و عقیم سازی حشرات در پژوهشگاه سازمان کرم گلوگاه انار و مگس میوه مدیترانه را پرتودهی کردیم که با تولید مگس‌های عقیم شده بدون استفاده از سموم آفات این محصولات را کنترل کردیم و این در فاز تحقیقاتی و صنعتی است، اما نگاه ما در آینده این است که این تحقیقات به مرحله تجاری سازی برسد تا آثارش را مردم کشور ببینند.